"สเปรย์พ่นจมูก" ต้านโควิด หาซื้อได้ที่ไหน พร้อมเปิด วิธีใช้ อย่างละเอียด 

หลังจากประกาศข่าวดี เมื่อ "สเปรย์พ่นจมูก" ดักจับและยับยั้ง "โควิด" ทางกายภาพ ของไทย ภายใต้ยี่ห้อ เวลล์โควิแทรป แอนติ-โคฟ นาซาล สเปรย์ (Vaill CoviTRAP Anti-CoV Nasal Spray) ที่ผลิตโดยองค์การเภสัชกรรม และได้ขึ้นทะเบียนจากสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) เรียบร้อยแล้ว เริ่มวางจำหน่ายตั้งแต่วันที่ 1 ต.ค. 2565 เป็นต้นไป แต่ยังมีหลายคำถาม และ ความเข้าใจผิด เกี่ยวกับหลักการทำงาน และประสิทธิภาพ ของสเปรย์พ่นจมูก ต้านโควิด รวมทั้งช่องทางวางจำหน่าย จะหาซื้อได้ที่ไหนบ้าง

ดร.อนันต์ จงแก้ววัฒนา นักไวรัสวิทยา ไบโอเทค สวทช.  ได้ให้ข้อมูล เกี่ยวกับการทำงานของ "สเปรย์พ่นจมูก" ป้องกันโควิด-19 ระบุว่า โดยหลักการในขวดของสเปรย์จะมีองค์ประกอบหลัก ๆ อยู่ 2 ส่วน คือ

1. hypromellose (HPMC)
2. แอนติบอดีชนิด human monoclonal antibody 2 โคลน ชื่อว่า 1D1 และ 3D2 ผสมกันอยู่ โดย HPMC จะเป็นสารที่ทำหน้าที่เคลือบเยื่อบุ เพื่อป้องกันการจับของอนุภาคไวรัสกับผิวเซลล์ คล้าย ๆ กับปราการด่านแรก ให้ไวรัสเข้าหาเซลล์ได้ยากขึ้น แต่ลำพัง HPMC อย่างเดียวคงป้องกันการเข้าถึงเซลล์ของไวรัสไม่ได้ เพราะถ้าไวรัสเพียงไม่กี่อนุภาคเล็ดลอดเข้าถึงเซลล์ได้ การติดเชื้อและเพิ่มจำนวนของไวรัสก็จะเกิดขึ้นทันที ดังนั้น HPMC จะเป็นเหมือนตะแกรงกรองไวรัสให้มีจำนวนน้อยลง ก่อนเข้าโจมตีเซลล์ในจมูก

ทั้งนี้ หน้าที่ของการจับไวรัสที่ผ่าน HPMC มาได้จะเป็นแอนติบอดี 2 ชนิดที่อยู่ใน "สเปรย์พ่นจมูก" โดยแอนติบอดีนี้มาจาก B cell ที่แยกมาจากผู้ป่วยโควิดที่หายแล้ว และมี B cell ที่สร้างแอนติบอดีที่สามารถจับกับส่วนของหนามสไปค์ที่สำคัญได้ดี สามารถยับยั้งการติดเชื้อไวรัสได้ โดยตำแหน่งที่แอนติบอดีนี้ ไปจับเป็นตำแหน่งที่พบว่าไวรัสมีการกลายพันธุ์น้อย ตั้งแต่ Wuhan จนถึง โอไมครอน BA.2 ยังสามารถถูกจับและยับยั้งโดยแอนติบอดีได้ดีมาก ส่วน BA.5 ถึงแม้จะจับได้น้อยลง แต่ปริมาณของแอนติบอดีที่อยู่ในสเปรย์ ก็ยังสูงมากพอที่จะจับและยับยั้งไวรัสได้อยู่ โดยเฉพาะไวรัสที่ผ่าน HPMC เข้ามามีน้อยอยู่แล้ว แอนติบอดีก็จะทำงานได้ง่ายขึ้น โดยหลักการดังกล่าว แอนติบอดีจึงยับยั้งการติดเชื้อหากเสี่ยงได้รับเข้ามาได้ในระดับหนึ่ง

ข้อจำกัดการใช้งานสเปรย์พ่นจมูก

สำหรับข้อจำกัดของการใช้งานคือ HPMC กับ แอนติบอดี จะอยู่ในจมูกเราไม่นาน ข้อมูลคือจะเริ่มถูกกลไกของร่างกายกำจัดออกไปเรื่อย ๆ และจะหมดประสิทธิภาพการป้องกันที่ 6 ชั่วโมงหลังฉีด ดังนั้น การพ่นสเปรย์จึงแนะนำให้ใช้ก่อนมีความเสี่ยงติดเชื้อจะดีที่สุด เพราะโอกาสหลุดจะมีสูง หากรับเชื้อหลังพ่นนานเกินไป

ดร.อนันต์ ระบุว่า ประเด็นสำคัญที่อยากเน้นคือ นวัตกรรมนี้ออกแบบมาเพื่อการป้องกันการติดเชื้อ "ไม่ใช่การรักษา" ในกรณีผู้ป่วยที่ติดโควิดแล้ว ปริมาณไวรัสในร่างกายจะมีมากเกินกว่าที่แอนติบอดีจากการฉีดพ่นจะป้องกันยับยั้งได้จำเป็นต้องใช้แอนติบอดีจากธรรมชาติที่ร่างกายสร้างขึ้นจากวัคซีนเท่านั้น การใช้สเปรย์ฉีดพ่นในกรณีที่ร่างกายเรามีเชื้อไวรัสอยู่แล้ว จะมีความเสี่ยงให้ไวรัสในร่างกายเรา เปลี่ยนแปลงจนหนีแอนติบอดีจากสปรย์ฉีดพ่นได้ ซึ่งไม่แนะนำให้ใช้นวัตกรรมดังกล่าว เพราะถ้ามีสายพันธุ์ที่หนีสเปรย์ได้จากการใช้ผิดวิธี จะส่งผลให้นวัตกรรมนี้ลดประสิทธิภาพการป้องกันลดลง

ช่องทางการซื้อสเปรย์พ่นจมูก

หาซื้อได้ที่ร้านยาองค์การเภสัชกรรม สาขาราชเทวี และเครือข่ายภาคี เช่น สถานพยาบาล The Senizens, และ สถานพยาบาล Panacura

วิธีการใช้งานสเปรย์พ่นจมูกดักจับโควิด-19

1. ใช้พ่นที่โพรงจมูกทั้ง 2 ข้าง
2. สอดหัวพ่นเข้าไปในโพรงจมูกในแนวตั้ง พ่นข้างละ 1-2 ครั้ง
3. ใช้ได้ตามต้องการทุก 6 ชั่วโมง ได้ถึงวันละ 3 ครั้ง

ขอบคุณที่มา Anan Jongkaewwattana

เพื่อไม่พลาด ข่าวสารต่างๆ คมชัดลึก ไปที่
Youtube – https://www.youtube.com/channel/UCnniqWGq9lOqYd5sGWxVi7w
LineToday – https://today.line.me/th/v2/publisher/100057