การปลูกทานตะวันส่วนใหญ่จะปลูกเป็นพืชรองหรือพืชเสริมรายได้แก่เกษตรกร โดยผลผลิตจะนำไปใช้ในอุตสาหกรรมผลิตน้ำมันพืช แต่ช่วงที่ดอกทานตะวันบานไปทั่วทั้งทุ่ง กลับกลายเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่ยังคงได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยวอย่างต่อเนื่อง
”ทานตะวัน” เรียกได้ว่าเป็นอีกหนึ่งพันธุ์ไม้ที่ได้รับความนิยมเป็นระยะเวลานานมาก ซึ่งการปลูกทานตะวันส่วนใหญ่จะปลูกเป็นพืชรองหรือพืชเสริมรายได้แก่เกษตรกร โดยผลผลิตจะนำไปใช้ในอุตสาหกรรมผลิตน้ำมันพืช แต่ช่วงที่ดอกทานตะวันบานไปทั่วทั้งทุ่ง กลับกลายเป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่ยังคงได้รับความสนใจจากนักท่องเที่ยวอย่างต่อเนื่อง
ทานตะวัน แบ่งออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ
1.ประเภทให้น้ำมันจะมีเมล็ดสีดำ มีปริมาณน้ำมันสูงกากเป็นอาหารสัตว์ และยังสามารถใช้เป็นอาหารนกได้อีกด้วย
2.ประเภทใช้เป็นอาหารว่าง หรือทำขนมหวาน เมล็ดมีสีลายขาวดำโตกว่า พวกแรกเปลือกหนาไม่ติดกับเนื้อในเมล็ด เพื่อสะดวกในการกะเทาะแล้วใช้เนื้อ ในรับประทานเป็นอาหารว่าง เช่น เดียวกับเมล็ดของแตงโม
พันธุ์ของทานตะวัน
1.สายพันธุ์ผสมเปิด ซึ่งเป็นสายพันธุ์ที่ปลูกกันมานานแล้ว ซึ่งในดอกจะมี จำนวนเรณูที่ติดอยู่กับก้านชูเกสรตัวเมียน้อย ทำให้เกิดการติดเมล็ดด้วยการผสมตัว เองต่ำ ต้องอาศัยแมลงช่วยในการผสมเกสร
2.สายพันธุ์ลูกผสม ปัจจุบันมีพันธุ์ลูกผสมที่สามารถติดเมล็ดได้ดีโดยไม่ ต้องอาศัยแมลงช่วยผสมเกสรเพราะในดอกมีละอองเรณูที่ก้านชูเกสรตัวเมียมาก กว่าพันธุ์ผสมเปิด 3-4 เท่าจึงทำให้การติดเมล็ดด้วยการผสมตัวเองดีกว่าพันธุ์ผสม เปิด นอกจากนี้ลูกพันธุ์ผสมมีลักษณะของจานดอกค่อนข้างใหญ่กลีบดอกสีเหลือง สดใส ให้ปริมาณน้ำมันสูง
3.สายพันธุ์สังเคราะห์ทานตะวันสายพันธุ์สังเคราะห์กำลังดำเนินการวิจัย โดยกรมวิชาการเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์และมหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ระยะการเจริญเติบโตของทานตะวัน
1.ระยะสร้างใบ นับจากเริ่มงอกจนถึงใบจริง4คู่ระยะนี้ต้องการสภาพแวดล้อม ที่เหมาะสมเพื่อให้มีการสังเคราะห์แสงได้เต็มที่
2.ระยะเริ่มออกดอกเริ่มจากใบจริงครบ 8คู่ระยะนี้หานทานตะวันได้รับ อุณหภูมิและความชื้นเหมาะสมจะทำให้มีเมล็ดต่อจานดอกมากที่สุด
3.ระยะสร้างตาดอกเริ่มจากใบ 9คู่จนกระทั่งติดดอกถ้าสิงแวดล้อมไม่ เหมาะสมก็จะเกิดเมล็ดลีบบริเวณกลางดอก
4.ระยะดอกบาน ระยะนี้ต้องการความชื้นและแร่ธาตุอาหารมากที่สุด เป็น ระยะที่มีการเจริญเติบของลำต้นอย่างเต็มที่
5.ระยะสร้างเมล็ดถึงระยะสิ้นสุดการเจริญเติบโต เริ่มจากมีการถ่ายละอองเ กสรสิ้นสุดเมื่อเมล็ดเจริญเติบโตเต็มที่มีการสร้างน้ำมันอย่างช้าๆ ระยะนี้พวกพันธุ์ เบาจะกินเวลา 14 วัน และ 16 วัน สำหรับพันธุ์หนักหากได้รับสภาพแวดล้อมที่ เหมาะสมก็จะได้เมล็ดที่สมบูรณ์ที่มีขนาดใหญ่และอัตราการสังเคราะห์น้ำมัน ค่อยๆ ลดลงจนถึงทานตะวันแก่เต็มที่
6.ระยะเก็บเกี่ยวจากระยะสร้างเมล็ดถึงระยะเก็บเกี่ยว หลังจากการสร้าง น้ำมันแล้วก็จะมีการเพิ่มขนาดและน้ำมันของเมล็ด อัตราการสร้างของน้ำมันค่อยๆ ลดลงจนถึงทานตะวันแก่เต็มที่พร้อมเก็บเกี่ยว
วิธีการปลูกดอกทานตะวัน
การเตรียมแปลง
การเพาะเมล็ด
การย้ายกล้าปลูก
การให้ปุ๋ย
การเก็บเกี่ยว
ประมาณ 95 – 110 วัน กลีบประดับรอบดอกจะเริ่มเปลี่ยนจากสีเหลืองเป็นสีน้ำตาลให้เก็บเกี่ยวโดยการตัดทั้งดอกนำมาตากแดด ให้แห้ง 1 – 2 แดดก่อน แล้วกระเทาะเมล็ดโดยการนวดด้วยเครื่องนวดถั่วเหลืองหรือถั่วลิสง หรือใช้เครื่องสีข้าวฟ่างก็ได้แล้วแต่ความสะดวก (กรณีไม่มีอุปกรณ์และไม่ต้องการลงทุนเอง ก็สามารถจ้างเขาทำได้) ทำความสะอาดเมล็ดให้ดี เก็บไว้ในยุ้งฉางที่ป้องกันแดด กันฝนและแมลงศัตรูได้ ความชื้นที่จะเก็บเมล็ดไว้ควรมีไม่เกิน 10 %